- Republikeinen en Democraten dreigen het niet eens te worden over de voorlopige overheidsbegroting van de VS in 2025.
- Als het Congres niets doet, raakt dat de financiering van federale overheidsdiensten direct.
- Met zo’n shutdown worden duizenden ambtenaren op non-actief gesteld en komen uitkeringsprogramma’s waar veel Amerikanen van afhankelijk zijn, stil te liggen.
- Lees ook: Gevecht om schuldenplafond in VS: tijdelijke sluiting overheidsdiensten dreigt weer.
De VS staan opnieuw op de rand van een zogenoemde shutdown van federale overheidsdiensten. De crisis wordt aangezwengeld door druk die aanstaand president Donald Trump en zijn naaste adviseur Elon Musk uitoefenen op de positie van de Republikeinen in het Amerikaanse Congres. Hierdoor is nog geen akkoord tussen Democraten en Republikeinen over de voorlopige begroting van 2025.
Als een akkoord over de begroting uitblijft, kan het zogenoemde schuldenplafond – dus het bedrag dat de Amerikaanse overheid maximaal mag lenen – niet worden verhoogd.
Dit heeft directe gevolgen voor de financiering van federale overheidsdiensten. Het zou bijvoorbeeld betekenen dat federale werknemers tijdelijk zonder werk komen te zitten, dat Amerikanen te maken kunnen krijgen met vertragingen bij de beveiliging van luchthavens, en dat sociale uitkeringen niet of pas later betaald kunnen worden.
Tijdens de vorige ‘shutdown’ gedurende de eerste ambtstermijn van Trump gingen nationale parken dicht en werden vluchten vertraagd of omgeleid, vanwege de beperkte personeelsbezetting op luchthavens.
Het perspectief van een shutdown, die al zaterdag zou kunnen beginnen, komt vrij onverwacht: het Huis van Afgevaardigden was deze week op weg een resolutie goed te keuren om de overheid tot maart te financieren. Na hevige kritiek op sociale media van Trump en zijn naaste adviseur Elon Musk hebben Republikeinen in het Huis de begrotingswet echter geblokkeerd.
Ze waren het niet eens met de bepaalde punten in het wetsvoorstel die volgens hen niet relevant waren voor de financiering van de overheid, waaronder geld voor voorbereiding op pandemieën en een loonsverhoging voor leden van het Congres.
Trump en zijn vice-president, JD Vance gaven woensdag een gezamenlijke verklaring uit, waarin ze erop wezen dat de resolutie “het Congres een loonsverhoging zou geven, terwijl veel Amerikanen het deze kerst moeilijk hebben”.
Musk schreef woensdag op X dat een shutdown van de overheid “oneindig veel beter is dan het aannemen van een afschuwelijke wet”.
Nu moet het Congres een nieuwe oplossing vinden. Hierdoor dreigt een shutdown, iets wat sinds 2018 niet meer is voorgekomen. Dit kan er gebeuren:
Wat gebeurt er bij een shutdown?
Elke federale instantie moet zich voorbereiden op een shutdown door noodplannen op te stellen en in te dienen bij het Office of Management and Budget. Elk agentschap of ministerie beschrijft in zo'n plan hoe het zijn personeelsbezetting zal invullen tijdens een shutdown, en in het bijzonder hoeveel werknemers er worden ontslagen en voor hoelang.
Dit betekent dat federale werknemers vrij snel de gevolgen van een shutdown zullen voelen en dat velen tijdelijk zonder werk komen te zitten. Hoe langer de shutdown duurt, hoe ernstiger de gevolgen voor gewone Amerikanen, want als federale werknemers op non-actief worden gesteld, zullen instanties grote moeite krijgen om hun gebruikelijke dagelijkse taken uit te kunnen voeren.
In het noodplan van de Social Security Administration staat bijvoorbeeld dat deze instantie verwacht 8.103 van de 59.000 werknemers te ontslaan bij het begin van een shutdown. Dit betekent dat, hoewel de betalingen van de sociale zekerheid nog steeds bij Amerikanen terecht zouden komen, de klantenservice beperkt bereikbaar zal zijn voor mensen die te maken krijgen met uitbetalingsproblemen.
Tijdens een shutdown van de overheid blijven actieve militairen in dienst, maar worden ze mogelijk niet langer betaald totdat de financiering is geregeld.
Het noodplan van het ministerie van Onderwijs uit 2023 stelde dat de meeste subsidieactiviteiten worden onderbreken tijdens een shutdown, inclusief de beoordeling van subsidieaanvragen van schooldistricten.
In het noodplan van het Department of Transportation uit 2024 staat dat de inspecties van faciliteiten en de training van luchtverkeersleiders zullen worden stopgezet, maar dat essentiële diensten zoals vliegreizen zullen doorgaan.
Volgens het meest recente noodplan van het Department of Homeland Security gaat de Transportation Security Administration meer dan 2.000 werknemers ontslaan, wat zal leiden tot langere wachttijden voor reizigers op de luchthaven.
De United States Postal Service zou echter geen gevolgen ondervinden van een shutdown, omdat het een onafhankelijk agentschap is en de activiteiten zouden doorgaan.
In een brief van 2023 van de progressieve denktank Center for American Progress staat dat een aantal federale programma's “onmiddellijk wordt stopgezet” tijdens een shutdown, waaronder de verwerking van aanvragen voor leningen aan kleine bedrijven, veiligheidsinspecties op werkplekken, NASA-onderzoeksprogramma's en federale leningen aan boeren.
De klok tikt dus voor beide partijen om tot een akkoord te komen over het vermijden van een shutdown van de overheid vóór het weekend.